مسعود بخشایشی قشلاق؛ مرتضی شکارچی‌زاده
چکیده
خشکی از تنشهای بسیار مهم در کاهش رشد و تولید گیاهان میباشد. در این راستا به منظور شناسایی ژنوتیپهای تحمل به خشکی و غربال کردن شاخصهای کمی تحمل به خشکی تعداد 23 ژنوتیپ گندم نان در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط آبی و دیم در ایستگاه تحقیقاتی کشاورزی دیم مراغه مورد ...
بیشتر
خشکی از تنشهای بسیار مهم در کاهش رشد و تولید گیاهان میباشد. در این راستا به منظور شناسایی ژنوتیپهای تحمل به خشکی و غربال کردن شاخصهای کمی تحمل به خشکی تعداد 23 ژنوتیپ گندم نان در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط آبی و دیم در ایستگاه تحقیقاتی کشاورزی دیم مراغه مورد آزمایش قرار گرفتند. بهمنظور ارزیابی تحمل به خشکی در ارقام مورد بررسی از شش شاخص بر مبنای عملکرد آبی (Yp) و دیم (Ys) استفاده شد. شاخصهای کمی تحمل به خشکی شامل شاخص تحمل (TOL)، شاخص میانگین تولید (MP)، شاخص میانگین هندسی تولید (GMP)، شاخص تحمل تنش (STI)، شاخص حساسیت به تنش (SSI) و شاخص میانگین هارمونیک (HM) بهدست آمدند. نتایج حاصل از مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین میانگین عملکرد در شرایط آبی و دیم بهترتیب متعلق به ژنوتیپ شماره 16 و 12 میباشد. بیشترین شاخص تحمل (TOL)، شاخص میانگین هارمونیک (HM)، شاخص میانگین هندسی تولید (GMP) و شاخص تحمل تنش (STI) متعلق به ارقام شماره 16، 17 و 6 بود. نتایج حاصل از تحلیل همبستگی بین شاخصها و میانگین عملکرد در شرایط آبی و دیم نشان داد که مناسبترین شاخص برای غربال کردن ژنوتیپها در دو شرایط آبی و دیم، شاخص STI است. همچنین تجزیه به عاملها بر اساس روش تجزیه به مولفههای اصلی نشان داد که دو عامل اول 99/84 درصد ( عامل تحمل به خشکی 73/28 درصد و عامل حساسیت به تنش خشکی 26/56 درصد) از تغییرات متغییرهای مورد بررسی در شرایط تنش و بدون تنش را توجیه مینماید.